0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
%

31 Mart 2024:

Büyük sessizlik öncesi son fırtına

Türkiye yerel seçimler sonrasında 4 senelik bir sessizliğe giriyor. Fakat bu sessizlik öncesi son bir fırtına daha yaşanacak. 

31 Mart’ta 61 milyonu aşkın seçmen, yerel yönetimler için önemli bir karar verecek. 206 binden fazla sandığın kurulacağı seçimde 1 milyonu aşkın genç de ilk kez oy kullanmanın heyecanını yaşayacak. 

34 siyasi partiden adayların yarışacağı, 81 il ve 973 ilçede gerçekleşecek seçimler öncesi, gözler büyükşehirlere ve oy farkının çok az olduğu illere çevrilmiş durumda.

Partilerin odağında ne var?

Seçime katılan partilerin gündemlerini, elbette ki beklentileri ve stratejileri belirliyor. AK Parti ve CHP büyükşehirlerdeki rekabetin iki ana aktörü olarak öne çıkıyor. Her iki parti de İstanbul, Ankara ve İzmir gibi kilit şehirleri kazanma ve mevcut belediye başkanlıklarına yenilerini eklemenin peşinde. 

Cumhur İttifakı’nın ikinci büyük ortağı MHP, kimi yerlerde aday çıkararak kimi yerlerde de AK Parti adaylarını desteklediği bir seçim süreci yaşarken, İYİ Parti kendi tarifiyle ‘hür ve müstakil’ bir tutum alarak tek başına hareket ediyor. 

DEM Parti kendi tabanını korumaya ve özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde etkili olmaya çalışıyor.

Seçimin en çok konuşulan partilerinden Yeniden Refah ise, Cumhur İttifakı’ndan gelen basınca rağmen tek başına hareket etme kararlılığını sürdürüyor. Yeniden Refah Partisi’nin Şanlıurfa ve Yozgat’ta kazanmaya yakın olduğu görülüyor. 

Partilerin hedefi elbette başta İstanbul olmak üzere büyükşehirleri kazanmak ve Türkiye haritasını kendi renklerine boyamak. Ancak bu seçimin bazı siyasi partiler için bir önemi daha var. O da 14-28 Mayıs seçimleri sonrası yaşanan parti içi tartışmalar ya da itibar kaybını durdurmak ve küskün seçmenleri döndürmek. 

Fotoğraf: Depophotos #18258224 / İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Tuzla'da

Yerel seçim tarihi

Türkiye'deki yerel seçim tarihçesi, 1930'da başlıyor ve günümüze dek uzanıyor. 

1930 Yerel Seçimleri, kadınlara ilk kez seçme ve seçilme hakkı tanındığı, CHP'nin genel seçimler için güç gösterisi yaptığı bir dönemi başlattı.

İlk kadın belediye başkanının 1950 seçimlerinde Mersin'den seçilen Müfide İlhan olduğu döneme kadar, seçimler Türkiye'nin sosyal yapısında da önemli dönüşümleri tetikledi. 1961 Anayasası ile getirilen, belediye başkanlarının halk tarafından doğrudan seçilmesi uygulaması, yerel yönetimlerde katılımı artırdı. 1963 seçimlerinden önce belediye başkanları, meclis üyelerinin kendi aralarından birini belirlemesi yoluyla seçiliyordu. 

1963'teki ilk tek dereceli belediye başkanlığı seçimleri ve sonrasındaki yıllarda yapılan seçimler, 1980 darbesiyle kesintiye uğrasa da 1984'ten itibaren seçimlerin düzenli olarak yapılması, yerel yönetimlerin şekillenmesinde belirleyici oldu.

Fotoğraf: Depophotos #15227922

6 Şubat ve Hatay

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremleri 11 kenti yerle bir etti, Hatay’daki yıkımsa bu depremin sembolü haline geldi. 

Depremde binlerce kişinin hayatını kaybettiği, binlerce kişinin de terk etmek zorunda kaldığı Hatay’ın bu seçimde ne yapacağı merak ediliyor. Bunda en büyük etken CHP ve TİP’te yaşanan aday tartışmaları. 

CHP’nin eleştirilerin odağındaki mevcut belediye başkanı Lütfü Savaş’ı uzun ve sancılı bir sürecin ardından yeniden aday göstermesi, TİP’in de aday gösterdiği Gökhan Zan’a rüşvet iddiasıyla desteğini çekmesi gözleri Hatay’a çevirdi.

Fotoğraf: Depophotos #17848303

Türkiye’nin kaderi: İstanbul, Ankara, İzmir

TÜİK’in yayımladığı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) hesaplamaları Türkiye'nin ekonomik gücünün nasıl dağıldığını gözler önüne seriyor. Yerel seçimlerde en kritik yarış da Türk ekonomisinin başat gücü olan bu şehirlerde yaşanıyor. 

İstanbul 4 trilyon 564 milyar 280 milyon TL ile Türkiye'nin ekonomik aktivitesinin büyük bir bölümünü sırtlayarak toplam GSYH'den %30,4'lük bir pay alıyor. İstanbul’u 1 trilyon 329 milyar 810 milyon TL ve %8,9'luk pay ile Ankara, 972 milyar 238 milyon TL ve %6,5'lik pay ile İzmir takip ediyor.

Partilerin yerel seçimlerde bu büyükşehirlerin yönetimlerini kazanması ekonomik ve sosyal projeleri hayata geçirme fırsatı ile seçmen havuzlarını genişletme şansı veriyor. Türk ekonomisinin yarısını içeren üç büyükşehirdeki seçim sonuçları, ekonomik piyasaları ve yatırımcı güvenini de doğrudan etkiliyor.

Seçimin kalbi İstanbul’da atacak

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 28 Mayıs’ta seçimi kazandıktan hemen sonra “2024'te İstanbul'u da yerel seçimlerde kazanmaya hazır mıyız?” diyerek startını verdiği İstanbul yarışında en kritik isim. Erdoğan, kamuoyu araştırmalarına göre AK PARTİ ile CHP’nin başa baş gittiği yarışta, İstanbul'u yeniden kazanabilmek için Murat Kurum’un yanında kendi isminin ağırlığını da kullanıyor. 

Bu iki ismin karşısında ise 2019’da çetin bir mücadelenin sonunda İstanbul’u kazanan ve Mayıs 2023’taki seçimlerin ardından CHP’deki değişiminin fitilini ateşleyen İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu var.

11 milyon seçmen

Nefes nefese mücadele beklenen İstanbul’da seçmen sayısı ile de öne çıkıyor. 39 ilçeli büyükşehirde 11 milyon 314 bin 516 kişi sandık başına gidecek. Bazı ilçelerse nüfusunun büyüklüğü İstanbul içinde de öne çıkıyor. 

Esenyurt

İstanbul'un en kalabalık ilçesi olan Esenyurt, 642 bin 455 seçmen sayısıyla dikkat çekiyor. Sadece kalabalık oluşu değil, seçmen profilindeki çeşitlilik de Esenyurt’un öne çıkmasına neden oluyor. 2019’da CHP’nin kazandığı Esenyurt’a bu seçimi kimin kazanacağı merak ediliyor.

Avrupa Yakası

İstanbul nüfusunun üçte ikisinin yaşadığı Avrupa Yakası’nda AK Parti ve CHP arasında kıran kırana yarışa sahne olması beklenen bazı ilçeler var. Avcılar, Silivri, Beyoğlu, Fatih, Eyüpsultan, Esenyurt, Sarıyer gibi birçok yer de farklı rekabetlere tanık olacak. 

Anadolu Yakası

5 milyonun üstündeki nüfusuyla Anadolu Yakası’nda Üsküdar, Ümraniye, Çekmeköy ve Tuzla gibi ilçelerin AK Parti ve CHP arasında büyük bir mücadeleye sahne olması bekleniyor.

2019'un mirası ne?

2019 yerel seçimlerindeki partilerin İstanbul mücadelesi, aslında 2019’un mirasını da bizlere özetliyor. Nefes nefese mücadeleye tanık olan İstanbul gibi birçok şehir de az farklı oy oranlarıyla belirlenen sonuçlara tanık oldu. Kars, Giresun, Bartın, Kırklareli, Yalova, Siirt, Muş, Karabük, Zonguldak, Uşak, Karaman, Iğdır, Yozgat ve Aksaray gibi illerde yapılan 2024 yerel seçimleri anketleri bu illerdeki oy farklarının azlığına dikkat çekiyor.

Katkıda Bulunanlar

Hikaye, Kürasyon: Ilgaz Fakıoğlu

Editoryal Düzen: Mahir Boztepe

Fotoğraflar: Depophotos