Çökelez’in, Honaz’ın, Bozdağlar’ın ve Buldan’ın arasında uzanmış kocaman bir ova… Büyüleyici antik kentler Hierapolis ve Laodikeia’ya ev sahipliği yapan etkileyici bir şehir: Denizli…

Geçen hafta Denizli’yi keşfetmek için geniş bir kafile olarak, Denizli Büyükşehir Belediyesi’nin davetiyle etkileyici bir geziye çıktık. Antik çağlardan beri bölgedeki önemli bir yerleşim yerlerinden birisi olan bu kentin tarihinin M.Ö. 3 bin yıla kadar uzandığı düşünülüyor. Lidyalılar, Persler, Helen krallıkları ve Roma İmparatorluğu’na kadar birçok güç burada hüküm sürmüş. Kısacası karşımızda sadece dağlar arasında sessizliği muhafaza eden bir ova yok. Çağlar boyunca süzülmüş ve bugünlere gelmiş büyük bir kültür var.

Hierapolis, Laodikeia ve Pamukkale travertenleri Denizli’nin en bilinen kültürel miraslarından… Bu mekanları yılda milyonlarca kişi ziyaret ediyor.

Bizim Denizli’yi ziyaret vesilemiz 28. Çal Bağbozumu 1. Uluslararası Kültür ve Sanat Festivali’ni yakından izlemekti. 3 gün boyunca şarabın, arkeolojinin, mitolojinin, müziğin ve gastronominin izini sürmekti.

Denizli’de geçmişi çok uzun asırlara dayanan şarap üretimi geleneği mevcut…

Bizim de ilk günkü durağımız sabah saatlerinde bağlarda gerçekleştirilen “Bağ Bozumu: Doğanın Döngüsüne Saygı” etkinliğiydi. Bu durağın ardından Kuzubağ Şaraphanesi’ni, Küp Atölye’yi, Lermonos’u, tarihi Selcen Şaraphanesi’ni ve Erdel Şaraphanesi’ni ziyaret ettik. Şarabın dünden bugüne üretildiğini, hangi evrelerden geçerek sofralara geldiğini öğrendik.

Ülkemizde son yıllarda şarap, bira, rakı üreticilerinin ne kadar zorlandığı herkesin malumu… Bu nedenle Denizli’deki şarap üreticilerinin birbirine omuz vermesi ve ayakta kalmaya direnmesi takdire şayan. Aynı zamanda da önemli bir örnek… Son yerel seçimlerde belediye başkanlığını kazanan CHP’li Bülent Nuri Çavuşoğlu da ‘Bağ Yolu’nun tanıtımı için ekibiyle beraber elini taşın altına koymuş…

Çal Bağ Yolu Marketing Koordinatörü Seray Kocaemre, ‘Bağ Yolu’ yolculuğu sırasında çok önemli bilgileri bizimle paylaştı. Çal’ın şaraplık üzüm cenneti olduğunu vurgulayan Kocaemre, bölgenin yüzde 10'unun bağ alanıyla kaplı olduğunu, bunun da 16 bin hektara tekabül ettiğini söyledi. Kaliforniya’daki ünlü şarap üretim bölgesi olan Napa Vadisi'nin yaklaşık 18 bin hektarlık büyüklüğe yayıldığını düşündüğümüzde Çal’ın önemi ortaya çıkıyor.

Türkiye'de şaraplık üzüm üretiminin yüzde 19'u Çal’da gerçekleşiyor. Ülkede sathında tüketilen şarabın yaklaşık yüzde 38'i de yine Çal’dan… Kocaemre, şarap üretimi için kullanılan 60’ın üzerindeki farklı yerel üzüm çeşidinin bölgede bulunduğunu kaydetti. Bunların birçoğu Çal’da bulunuyor. Ama içlerinden birisi çok özel: Çal Karası…

Memleketimizde şarap üretim geleneğinin tarihinin 8 bin yıl öncesine uzandığı tahmin ediliyor. Dünya bağ alanının neredeyse yüzde 6'sı Türkiye’de bulunuyor. Ancak Kocaemre’den öğrendiğimize göre; bağ alanlarının sadece yüzde 2’si şaraplık üzüm üretimine ayrılmış. Dünya şarap ihracatı pazarının 30 milyar Euro olduğunu, Türkiye’de ise bu pazarın sadece 10 milyon Euro’da kaldığını da Kocaemre’den öğreniyoruz…

Bu veriler; Türkiye’de şarap üretiminin ne kadar büyük bir potansiyele haiz olduğunun kanıtı. Denizli de bu potansiyeli gerçekleştirmek için başrol oynamaya namzet kentlerden birisi.

Bitirirken Hierapolis’ten bahsetmemek olmaz…

M.Ö. 2'inci yüzyılın sonlarında Attalos Hanedanlığı tarafından kurulan Hierapolis’te ölülere hükmeden Yunan tanrısı Hades ve ona bekçilik eden üç başlı köpeği Kerberos’un bir heykeli mevcut. Rivayete göre; bu heykelin altında bulunan mağaraya girenleri ölüm karşılıyor. Bu nedenle bu mağaranın girişine de “Cehennem Kapısı” deniliyor.

Denizli gezisi sırasında ve sonrasında; ölüm-yaşam, cennet-cehennem düalizmini düşünmeye bir hayli fırsatımız oldu. Bir yanda Hades’in ölüm çağrısı kulağımızda çınlarken, diğer yanda Dionysos’un şaraba ve barışa daveti ruhumuzu okşadı. Barışa kalkan kadehlere selam olsun.