0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
%
ABD, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’da asker bulunduruyor. Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği’ne karşı ‘caydırıcılık’ sağlamak amacıyla bu sayı 1950’lerin sonunda 475 bine kadar yükselmişti. Ancak Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) 1991’de dağılmasından sonra bu sayı onbinlerle ifade edilir hale geldi.
Ayrıca, Soğuk Savaş döneminde ABD, Avrupa’da 7 bine yakın nükleer silah konuşlandırmıştı. Günümüzde bu sayı yaklaşık 100 adet B-61 taktik nükleer bomba ile sınırlı.
Bu silahlar, yalnızca ABD’nin izniyle kullanılma şartıyla Belçika, Almanya, İtalya, Hollanda ve Türkiye’de bulunuyor.
Güncel rakamlara göre ise, Avrupa’da yaklaşık 84 bin Amerikan askeri bulunuyor. Bu sayı, tatbikatlar ve rotasyonlarla zaman zaman 75 bin ile 105 bin arasında değişebiliyor.
Donald Trump’ın Beyaz Saray’a ikinci kez dönmesiyle birlikte ABD–Avrupa ilişkilerinde hem ticaret hem de güvenlik ekseninde ciddi dalgalanmalar yaşanıyor. Trump’ın uygulamaya koyduğu ağır gümrük vergileri, NATO gibi güvenlik mekanizmalarına yönelik sorgulamalar ve genel olarak ‘Avrupa’nın kendi savunma yükünü omuzlaması’ çağrıları, Brüksel’de ve büyük Avrupa başkentlerinde rahatsızlık yarattı.
Bütün bu gerilim başlıklarından bir diğeri ise, Trump yönetiminin “Avrupa’daki ABD asker sayısını 20 bin azaltma” planı oldu. Özellikle Almanya ve Baltık ülkelerinde ciddi endişelere yol açan bu plana hem Avrupa liderleri hem de ABD Kongresi’nden güçlü karşı tepki geldi.
2024–2025 verilerine göre, Avrupa’da 28 adet ABD kontrolündeki üs ve 19 adet ev sahibi kontrolünde (sadece ABD personeli konuşlandırılan) askeri nokta bulunuyor. Toplamda 84 bine yakın Amerikan askeri, hava üsleri, deniz tesisleri, kara garnizonları ve füze savunma tesislerinde görev yapıyor.
Soğuk Savaş döneminde Almanya'da 200'den fazla ABD askeri tesisi bulunmaktaydı; ancak bu sayı yıllar içinde önemli ölçüde azaldı. 2025 yılı itibarıyla, ABD'nin Almanya'da yaklaşık 40 ila 50 arasında aktif askeri üssü bulunmakta.
16 bin 200 ABD askeri; C-130J Super Hercules nakliye uçakları, C-21 Learjet personel nakliye uçakları, C-37A Gulfstream özel nakliye uçakları ve MQ-9 Reaper İHA’ları bulunuyor.
Görevi, U.S. Air Forces in Europe – Air Forces Africa (USAFE-AFAFRICA) ve NATO Allied Air Command (AIRCOM) komuta-kontrol merkezi olarak, Avrupa ve Afrika’daki hava operasyonlarını yönlendirmek ve desteklemek.
5 bin 177 aktif görev personeli; 20’den fazla F-16 Fighting Falcon çok rollü avcı uçağı, KC-135 Stratotanker havadan yakıt ikmal uçakları ve TPS-75 uzun menzilli radar sistemi bulunuyor.
Görevi, çok rollü hava gücü sağlayarak bölgesel caydırıcılığı desteklemek ve gerektiğinde muharebe görevlerine katılmak.
Sivil-askeri personel ve aileleriyle toplamda 25 bin kişi, komuta-kontrol tesisleri ve Patriot hava savunma bataryaları dahil altyapı hizmetleri bulunuyor.
Görevi, USEUCOM ile MARFOREUR/AF ve SOCEUR karargâhlarına lojistik, tesis yönetimi ve yaşam kalitesi desteği sunarak operasyonel hazırlık halinde kalmak.
13 bin askeri ve sivil personel; tıbbi tahliye helikopterleri ve lojistik destek sistemleri bulunyor.
Görevi, U.S. Army Europe’un başlıca garnizonu olarak tesis yönetimi, lojistik ve altyapı hizmetleri sunup Avrupa’daki kara harekatlarını desteklemek.
320 personel; E-3A Sentry AWACS uçakları ve yer destek tesisleri bulunuyor.
Görevi, NATO’nun Hava Erken Uyarı ve Kontrol (AWACS) operasyonlarını yürütmek.
Birleşik Krallık, ABD’nin Avrupa’daki hava gücü projeksiyonunun önemli bir parçasıdır. Özellikle İngiltere’deki üsler, ileri konuşlu hava operasyonları ve istihbarat faaliyetleri açısından öne çıkıyor.
5 bin 177 aktif görev personeli; F-15E Strike Eagle ve F-35A Lightning II muharip uçakları ile MQ-9 Reaper İHA’ları bulunuyor.
Görevi, Avrupa’daki en büyük ABD avcı operasyonunu yönetmek ve NATO hava savunmasına katkıda bulunmak.
3 bin aktif görev personeli; KC-135 Stratotanker ve KC-10 Extender yakıt ikmal uçakları ile U-2 Dragon Lady istihbarat uçakları bulunuyor.
Görevi, küresel yakıt ikmal köprüsü oluşturarak ABD’nin anında müdahale kabiliyetini desteklemek.
2 bin personel; geniş çaplı askeri haberleşme anahtarlama bulunuyor.
Görevi, Avrupa’daki ABD askeri haberleşmelerinin yaklaşık üçte birini yönlendirerek komuta-kontrol ağını işletmek.
1200 personel; gelişmiş uydu iletişim ve SIGINT (sinyal istihbarat) sistemleri bulunuyor.
Görevi, NSA ve müttefikler için küresel sinyal istihbarat toplamak ve analiz etmek.
İtalya, ABD'nin Güney Avrupa ve Akdeniz operasyonlarının lojistik merkezi konumunda. NATO uyumu açısından da kritik bir rol üstleniyor.
10 bin askeri ve sivil personel; F-16 Fighting Falcon muharip uçakları ve C-130 nakliye uçakları bulunuyor.
Görevi, İtalya güneyindeki tek ABD muharip kanadı olarak keşif, muharebe ve hava kontrol operasyonlarına destek sağlamak.
Sivil-askeri personel ve aileleriyle toplamda 11 bin kişi, 173rd Airborne Brigade unsurları, M4 karabineler, M240 makineli tüfekler, M320 el bombası atarlar bulunuyor.
Görevi, USEUCOM ve NATO misyonlarına lojistik, eğitim ve altyapı desteği sunmak.
Personel sayısı gizli tutulan bu tesiste, B61 nükleer bombaları bulunuyor.
Görevi, NATO’nun nükleer caydırıcılık misyonuna mühimmat desteği sağlamak ve silah depolamak.
2 bin civarı personel; kara mühimmat depolama ve lojistik tesisleri bulunuyor.
Görevi, Orta İtalya’daki muharebe birlikleri için ikmal, bakım ve depolama hizmetleri sunmak.
600 civarı personel; liman hizmetleri ve kuvvet koruma unsurları bulunuyor.
Görevi, 6. Filo bayrak gemisi ve NATO gemilerine idari, lojistik ve güvenlik desteği sağlamak.
3 bin civarı personel; liman işletme, acil durum, lojistik ve yaşam kalitesi tesisleri bulunuyor.
Görevi, US Naval Forces Europe-Africa ile 6. Filo ve NATO harekâtlarına destek ve komuta-kontrol hizmetleri sunmak.
5 bin civarı personel; MQ-9 Reaper, P-3 Orion uçakları ile bakım tesisleri bulunuyor.
Görevi, Akdeniz bölgesinde üs işletme, lojistik ve operasyonel komuta-kontrol merkezi olarak hizmet vermek.
ABD'nin Afrika ve Orta Doğu’ya açılan kapısı olarak işlev gören İspanya’daki üsler, ileri hava konuşlanmaları için kritik rol üstleniyor.
1100 personel; KC-46 Pegasus tanker uçakları ve RC-135 Rivet Joint istihbarat uçakları bulunuyor.
Görevi, ileri üs desteği sağlayarak geçici hava harekâtları için konuşlanabilirlik ve bakım imkânı sunmak.
Brüksel’de NATO karargâhına ev sahipliği yapan Belçika, ABD’nin Avrupa’daki diplomatik ve nükleer iş birliklerinde en kilit rolü oynamakta.
1500 civarı personel; tesis yönetimi, eğitim, sivil-militer iş birliği tesisleri bulunuyor.
Görevi, USAREUR-AF ve NATO güçlerinin altyapı, eğitim ve destek hizmetlerini yönetmek.
200 civarı personel; B61 nükleer bombaları depolama tesisleri bulunuyor.
Görevi, NATO’nun nükleer caydırıcılığını desteklemek ve Steadfast Noon tatbikatlarına ev sahipliği yapmak.
Polonya, NATO’nun doğu kanadında Rusya’ya karşı caydırıcılık politikasının temel taşıdır. ABD’nin ileri konuşlanma üsleri burada hızla artıyor.
300 civarı personel; Polonya’da konuşlu F-16 Fighting Falcon muharip uçakları bulunuyor.
Görevi, doğu kanadında hava savunma ve hava polisliği görevleri yürütmek.
400 civarı personel; F-16 muharip uçaklarının ileri konuşlu üssü.
Görevi, NATO ile ortak manevra ve kontrol görevleri için ileri üs desteği sağlamak.
Personel sayısı değişken olan bu eğitim sahası, AH-64 Apache ve CH-47 Chinook helikopterleri için tatbikat alanları.
Görevi, helikopter birliklerinin taktik eğitimlerini ve muharebe senaryolarını gerçekleştirmek.
100 civarı personel; Aegis Ashore radar ve fırlatma sistemi bulunuyor.
Görevi, balistik füze erken uyarı, izleme ve engelleme yeteneği ile bölgesel füze savunması sağlamak.
Macaristan, Avrupa Caydırıcılık Girişimi kapsamında stratejik hava taşımacılığı ve yakıt ikmal desteği sağlıyor.
500 civarı personel; C-17 Globemaster III stratejik nakliye uçakları bulunuyor.
Görevi, çok uluslu stratejik hava köprüsü oluşturmak, hava indirme ve yakıt ikmal görevleri yürütmek.
150 civarı personel; altyapı geliştirme projeleri (yakıt depolama, bakım hangarları) bulunuyor.
Görevi, Avrupa Caydırıcılık Girişimi (EDI) kapsamında ileri üs kapasitesini genişletmek.
Romanya, Karadeniz bölgesindeki stratejik konumuyla ABD’nin füze savunma ve bombardıman operasyonlarının kilit noktasıdır.
200 personel; AN/SPY-1 radar ve Mk 41 dikey fırlatıcılar bulunuyor.
Görevi, NATO füze savunma kalkanı kapsamında balistik tehditleri tespit etmek, izlemek ve imha etmek.
1800 personel; B-52H Stratofortress ve diğer bombardıman uçakları bulunuyor.
Görevi, Avrupa Bomber Task Force konuşlanmalarına ev sahipliği yaparak stratejik uçuş ve caydırıcılık görevleri yürütmek.
Eğer NATO’nün 2024’teki savunma harcamalarının yüzde 64’ünü üstlenen ABD, Avrupa’daki güçlerini azaltırsa,bu en başta Avrupa ülkelerinin kendi güvenliklerini sağlamak için çok daha yüksek harcamalar yapmak zorunda kalması anlamına geliyor.
Bir diğer deyişle, Avrupa ülkeleri, savunma harcamalarını öyle ya da böyle artırmak zorunda kalacak. Öyle ki, Avrupa ABD’nin ‘savunmaya yüzde 5 harcama’ dayatmasıyla başa çıkmaya çalışırken, ABD’nin olmadığı bir senaryoda, bu harcamalar beklenenden çok daha fazla olabilir.
Bu nedenle, Trump’ın “Ödeme yapmazsanız sizi savunmayacağım” benzeri açıklamaları, Avrupa’yı savunma harcamaları başta olmak üzere askeri konularda da ‘hizaya getirmeyi’ amaçlayan zorlayıcı diplomasi stratejisinin bir parçası olarak görülebilir.
Öte yandan ABD, mevcut stratejik çıkarları gereği, Avrupa’daki askeri varlığını büyük oranda korumayı sürdürme eğiliminde olacaktır; zira Avrupa’daki ABD birlikleri, aynı anda ABD’nin Avrupa üzerindeki en ‘ikna edici’ simgesi.
