Türkiye'deki Afganlar gündemde

Genel Bakış ve Arka Plan

Türkiye'deki Afgan göçmenler, son dönemde en çok tartışılan konular arasında yer almaktadır. Özellikle Türkiye - İran sınırında yaşanan düzensiz göç hareketleri, Afganları gündeme taşıyor. Afganlar, Türkiye'deki çoban ihtiyacının karşılanmaması ve hayvancılık sektöründeki rolleri üzerinden yeniden tartışılmaya başlandı. Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın “Bugün 25 bin Afgan çoban gitse tarım, hayvancılık kalmaz” ifadeleri, bu konudaki tartışmaların alevlenmesine neden oldu.

Resmi Açıklamalar

“Ürün o kadar çok ki, çiftçi toplayacak adam bulamıyor. Ciddi bir elemansızlık problemi var. Örneğin bugün 25 bin Afgan çoban gitse tarım, hayvancılık kalmaz.”

“Bizim önceliğimiz Afgan çobanlar değil, kendi vatandaşlarımızın bu işi yapmasıdır.”

Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Başkanı Nihat Çelik, Afgan çobanların Türkiye'deki hayvancılık sektöründeki önemine dikkat çekerek, yabancı çoban istihdamı için görüşmeler yapıldığını iddia etti.

Afgan göçmenlerin Türkiye'ye gelişleri, 1970'lerin sonlarından itibaren çatışmalar ve ekonomik sorunlar nedeniyle devam etmektedir. Türkiye, hem yaşamak için hem de transit ülke olarak Afganların tercih ettiği bir destinasyon olmuştur. 2023 yılı itibarıyla Türkiye'de 300 bin Afgan göçmenin bulunduğu belirtilmektedir.

Afganların Türkiye'ye gelme nedenleri arasında şiddet ve ekonomik zorluklar ön plandadır. 2020 yılında Mixed Migration Center tarafından yapılan bir araştırmada, Afganların %66,3'ü şiddet nedeniyle ülkelerinden ayrıldıklarını belirtmiştir. Türkiye'ye gelen Afganların büyük bir bölümü, yasa dışı yollarla ülkeye girmektedir. Yasal yollarla gelenlerin sayısı ise oldukça azdır.

Uluslararası koruma başvurusu yapan Afganların sayısı, 2023 yılında 13 bin 68 olarak kaydedilmiştir. Türkiye'de ikamet izni ile yaşayan Afgan sayısı ise 38 bin 808'dir. Ayrıca, 2023'te çalışma izni alan Afgan sayısı 6 bin 204 olarak belirlenmiştir.